Við bendum á umfjöllun um TMS-meðferð sem var í Kastljósi 17. janúar 2023.
„Ótrúlegt að verða vitni að því hjá fólki sem hefur aldrei liðið svona vel“
Almennar upplýsingar
Contact us
Milli 8:00 og 16:00 er hægt að hringja í síma 513-6050 og skilja eftir skilaboð til teymisins. Hringt er til baka við fyrsta tækifæri.
Staðsetning
Heilaörvunarmiðstöð er staðsett á Heilsugæslunni Mosfellsumdæmi og móttakan þar annast símsvörun.
Ítarefni
Um HÖM
Heilaörvunarmiðstöðin (HÖM) er ný meðferðareining innan Geðheilsuteyma Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins.
Þar er nú er veitt svokölluð TMS-meðferð við meðferðarþráu (unipolar) þunglyndi. Hugsanlega fjölgar meðferðarúrræðum þar síðar. Lestu meira um TMS-meðferðina
Greiðsluþátttaka notenda er í lágmarki þar sem aðeins er greitt komugjald.
Á Heilaörvunarmiðstöð starfar fagfólk sem fengið hefur sérstaka þjálfun í meðferð með TMS-tækjum. Nú eru geðlæknir, hjúkrunarfræðingur og taugalífeðlisfræðingur starfsmenn HÖM.
HÖM hefur aðsetur á nýrri og glæsilegri Heilsugæslustöð í Mosfellsumdæmi Sunnukrika 3, 270 Mosfellsbæ.
Fyrir hverja?
Heilaörvunarmiðstöð (HÖM) þjónustar einstaklinga með meðferðarþrátt þunglyndi (unipolar þunglyndi) sem vísað er frá geðlæknum eða heimilislæknum.
Viðtöl
Starfsmenn Heilaörvunarmiðstöðvar fara yfir allar nýjar beiðnir og viðtal við geðlækni HÖM er ávallt undanfari TMS meðferðar.
Hvað er TMS?
TMS er skammstöfun á því sem á ensku nefnist Transcranial Magnetic Stimulation sem þýða mætti sem segulörvun á heila.
TMS-meðferð er ekki ífarandi sem þýðir að meðferðin krefst hvorki svæfingar, deyfingar né skurðaðgerðar. Skjólstæðingur er vakandi meðan á meðferð stendur og getur haldið sína leið að meðferð lokinni.
TMS-meðferð beinist að afmörkuðu svæði heilans og hefur ekki bein áhrif á önnur líffærakerfi, ólíkt t.d. virkni margra lyfja.
TMS-meðferð byggir á endurtekningu og krefst þess að skjólstæðingar mæti í meðferð alla virka daga vikunnar í fjórar til sex vikur. Sumir finna fljótt fyrir breytingu á líðan á meðan áhrifin koma seinna hjá öðrum. Þá sýna rannsóknir að um 30% einstaklinga finni engan mun á líðan sinni eftir TMS-meðferð.
Aukaverkanir
Aukaverkanir af TMS-meðferð eru bæði fáar og mildar þótt alvarlegri aukaverkanir þekkist. Þegar líður á meðferðina er líklegt að dragi úr þeim.
Algengustu aukaverkanir:
- Höfuðverkur
- Óþægindi í húð á meðferðarstað
- Stingir, krampar eða kippir í andlitsvöðvum (aðeins á meðan meðferð stendur)
Sjaldgæfar en þekktar aukaverkanir:
- Krampar
- Oflæti, einkum hjá fólki með geðhvarfasýki
- Heyrnarskerðing ef heyrnarhlífar eru ekki notaðar
Frábendingar
Þótt TMS-meðferð henti flestum eru nokkrar þekktar frábendingar. Vegna sterks segulsviðs sem myndast við TMS-meðferð (Aflið er um 2 Tesla) er meðferðin ekki ráðlögð þeim sem hafa ígrædda hluti eða tæki sem segulmagn virkar á.
Ráðfærðu þig við lækni eða hjúkrunarfræðing ef eitthvað af eftirtöldu á við:
- þú ert þunguð eða þungun er ráðgerð
- þú tekur inn lyf; bæði lyfseðilskyld og ólyfseðilskyld lyf, náttúrulyf, vítamín eða fæðubótarefni
- þú hefur sögu um krampa eða fjölskyldusögu um flogaveiki
- þú ert með ígrædd tæki eða hluti (sjá neðar)
Algerar frábendingar:
- hvers konar málmígræðslur eða segulmagnaðir hlutir í hálsi eða höfði
Hugsanlegar frábendingar:
- hvers konar ígrædd segulmögnuð tæki eða hlutir
- byssukúlur eða leyfar af þeim
- önnur málmtæki eða ígræddir hlutir í líkamanum
Tilvísanir
Tekið er við tilvísunum frá geðlæknum og heimilislæknum. Geðlæknar og heimilislæknar HH senda tilvísun í SÖGU (sjá neðar).
Aðrir geðlæknar nota tilvísunareyðublað HÖM-Tilvísun í TMS og senda það annað hvort í gegnum örugg gagnaskil eða í ábyrgðarpósti.
Mikilvægt er að aðrar líkamlegar orsakir þunglyndis hafi verið metnar áður en TMS-meðferð er íhuguð sem valkostur.
Tími í eftirlit hjá tilvísanda eftir meðferð
Skjólstæðingum sem vísað er í TMS-meðferð á Heilaörvunarmiðstöðinni verður vísað aftur til tilvísanda að lokinni TMS-meðferð. Áður en meðferð skjólstæðings hefst þarf skjólstæðingur að hafa fengið tíma hjá tilvísanda í eftirlit sem fyrst eftir útskrift frá HÖM, helst innan fjögurra vikna.
Tilvísun með TMS flýtitexta í SÖGU
Heimilislæknar sem hafa aðgang að Sögu senda beiðni um meðferð með aðstoð TMS-tilvísunar-flýtitexta (ctrl-shift-t) sem fylla þarf út því allar nauðsynlegar upplýsingar þurfa að vera til staðar svo tilvísun til HÖM sé tekin gild.
- Þegar sent er innan HH er notað: Beiðni um meðferð (TMS-Tilvísunarflýtitexti)
- Þegar send er rafræn tilvísun milli stofnanna er notað: Tilvísun (TMS-Tilvísunarflýtitexti)
Tilvísunareyðublað
Geðlæknar sem ekki hafa aðgang að Sögu nota eyðublaðið HÖM-Tilvísun í TMS og senda það annað hvort í gegnum örugg gagnaskil eða í ábyrgðarpósti.
Mikilvægt er að tilvísun sé vel útfyllt svo hægt sé að taka afstöðu til hennar. Ófullnægjandi tilvísun verður endursend.
Örugg gagnaskil (Signet transfer)
Fyllið eyðublaðið HÖM-Tilvísun í TMS út rafrænt, vistið og sendið í gegnum örugg gagnaskil. Nauðsynlegt er að hafa rafræn skilríki.
Ábyrgðarpóstur
Fyllið eyðublaðið HÖM-Tilvísun í TMS út rafrænt, prentið út og sendið í ábyrgðarpósti til Heilaörvunarmiðstöðvar, Sunnukrika 3, 270 Mosfellsbæ
Fyrir hverja er þjónustan?
Til að byrja með er þjónustan ætluð einstaklingum sem þjást af miðlungs- til alvarlegu meðferðarþráu (unipolar) þunglyndi (e. Treatment Resistant Depression).
Meðferðarþrátt þunglyndi er skilgreint þannig að einstaklingur hafi hlotið meðferð með að minnsta kosti tveimur þunglyndislyfjum í mismunandi lyfjaflokkum í að minnsta kosti í 6 vikur á viðurkenndum skömmtum án nægjanlegs árangurs (klínískrar svörunar).
Forgangur í meðferð
Til að byrja með munu skjólstæðingar Geðheilsuteyma HH njóta forgangs í TMS-meðferð umfram dagsetningu tilvísunar.
Útskrift
Við lok meðferðar er skjólstæðingi tilkynnt um niðurstöðu og útskrift.
Margt bendir til að þeir sem á annað borð upplifa jákvæð áhrif TMS-meðferðar hafi ábata af endurtekinni meðferð ef einkenni þunglyndis gera aftur vart við sig. Í öllum slíkum tilvikum verður ný tilvísun í TMS-meðferð að berast.
Reikna má með að um 30% þeirra sem fá TMS-meðferð við alvarlegu þunglyndi muni ekki finna neinn mun á líðan sinni.
Við útskrift er skjólstæðingi vísað aftur til tilvísandi læknis
HÖM og TMS
Á Heilaörvunarmiðstöðinni (HÖM) starfar einvala lið sem stöðugt er vakandi fyrir nýjustu þekkingu og þróun á sviði heilaörvunar.
Við bindum miklar vonir við meðferðina og sjáum fyrir okkur að stöðin muni stækka og dafna með árunum.
Um teymið
Yfirlæknir: Dagur Bjarnason, geðlæknir
Verkefnastjóri: Jón Gauti Jónsson, hjúkrunarfræðingurTMS-sérfræðingur: Nicolas Pétur Blin, taugalífeðlisfræðingur
Allt starfsfólk stöðvarinnar er samkvæmt lögum, ráðningarsamningum og siðareglum heilbrigðisstétta bundið þagnarheiti um allt er varðar hagi þess fólks sem það sinnir.
Við viljum vita hvað þér finnst um þjónustu okkar. Þú getur sent okkur tölvupósteða talað beint við starfsfólkið. Ábendingar um hvað betur má fara hjálpa okkur að gera enn betur.
